The Relation of Frames to Aviation Illusions that cause Accidents - 2
Çerçeveler nedir?
What are
frames?
Frames are situational assemblages of material
objects (including bodies and settings) that evoke certain responses from
individuals, in part by activating particular sets of schemas.
Örneğin bir çekiç gören kişi onu
kullanmaya karar verince sapından tutup gövdesini çiviye vurmayı düşünmez
otomatik olarak hareket eder. Burada
çerçeve bir alet, sapı olan, gövdesi set ve ağır olandır. Bu üç unsur çivi çakmak eylemi için bu aletin
kullanılmasını mümkün kılar.
For example, when a
person sees a hammer and decides to use it, he does not think of hitting the
nail by holding the handle and moves automatically. Here the frame is a tool,
the one with the handle, the body hard and heavy. These three elements make it possible
to use this tool for nailing action.
Uçakta acil durumda, duman çıkması,
ateş gözükmesi, koku, sıcaklık unsurları hepsi birden mutlak bir yangın
çerçevesini oluşturur.
In an emergency on
the plane, smoke, fire, smell, temperature elements all together form an
absolute fire frame.
Framing-Çerçeve oluşturma bir çerçevenin o an oluşturulmasını ifade eder. Çerçevenin oluşturulması bir çerçeve modelinin bilinçli veya bilinçsizce devreye alınmasına yol açar.
Framing refers to the
process of assembling a frame in situ, which typically entails the deployment
of a declarative or nondeclarative model of a frame.
Eğer
daha önce kullanılmamış birşeye karşılaşırsanız ve eğer sapa benzer bir kısmı
varsa oradan tutmak en genel alet çeçevesine uyumlu olmasından
kaynaklanır. Cismi sapından tutmanız
bundan sonra o aletle karşılaşmalarınız için yeni bir alet çerçevesi
oluşturmaya başlar. Bu yeni çerçeve en
genel alet çerçeve modelini değiştirip geliştirerek oluşur.
If you come across
something that hasn't been used before and if it has a handle-like part,
holding it there is because it's compatible with most common tool frames.
Grasping the object by the handle then begins to create a new tool frame for
your encounters with that tool. This new frame is formed by modifying and
improving the most common tool frame model.
Çerçeveler tek tek aktörlerin sahibi
olduğu açık zihinsel nesnelerdir. Bunlar
‘anlamlandırma planları-schematalarıdır.
Bireylere kendi yaşam uzayları içinde karşılaştıkları olguları,
muhakemenin, anlamlandırmanın ve sunumun kalıcı kalıplarını ‘konumlamaları, algılamaları, belirlemeleri ve
adlandırmaları’ imkanını sağlarlar.
explicitly cognitive objects that individual actors possess; they are “‘schemata of interpretation’that enable individuals ‘to locate, perceive, identify, and label’ occurrences within their life space and “persistent patterns of cognition, interpretation, and presentation . . . by which symbol-handlers routinely organize discourse”
Çerçevelerin sosyal işlevi
The social
function of Frames
Çerçeveler kişiselden çok toplum
kültürünün bir biçimidir. Bir ‘anlamlandırma
paketi’ oluşturan düzenlenmiş unsurlardan oluşur. Mutlak sosyal etkilişimde ortaya çıkan bir
durumun ortak kabul gören tanımıdır.
a form of public culture
rather than something personal. a shared definition of a situation that emerges
in concrete social interaction consisting of arranged elements that make up an
“interpretive package”
Sorunların tanımlanış ve ifade ediliş biçimleri bunların iyi ya da kötü olarak algılanmasını belirler. Çerçeveler sosyal aktörlerin eylemleri anlamlandırdığı genel bir anlam bağlamıdır.
The way problems are defined and expressed determines whether they are perceived as good or bad.,a “general meaning context within which social actors interpret action”
Belirli bir siyasi görüşü ya da dini
kültürel yaklaşımı benimsemiş kişiler olayları bunlara göre anlamlandırır ve
algılar.
People who adopt a
certain political view or religious cultural approach make sense of and
perceive events accordingly.
Çerçeveler etkileşimin taraflarının
planlarını-schemalarını benzerleştiren anlamlandırma zeminleridir.
a frame is said to
“[provide] an interpretive ‘footing’ that aligns schemas that participants to
the interaction bring with them”
Çerçeveler ortak yaklaşımların ortaya
çıkmasını sağlar ve gruplaşmaları olumlu ya da olumsuz yönde arttırır.
Frames enable the
emergence of common approaches and increase groupings in a positive or negative
way.
Çerçevelerin ikili bir yaşamı
vardır: bireylerin düzenleme ve
anlamlandırmalarına yardımcı olan iç zihinsel yapılardır [ve] aynı zamanda
lehte anlamların hakim olması için politik dile gömülü mekanizmalardır.
frames lead a double
life: they are internal structures of the mind that help individuals to order
and give meaning . . . [and] they are also devices embedded in political discourse
. . . intended to make favorable interpretations prevail.”
Düşüncede çerçeveler ve iletişimde çerçeveler
frames in
thought and frames in communication
Çerçeveler benzer ya da yakın inanç ve
anlamlara sahip bireyleri ve organizasyonları biraraya getirerek ortak eylem
yapmalarını kolaylaştıran itina ile kurulmuş inanç ve anlamlardır.
frames are carefully
crafted sets of beliefs and meanings facilitating collective action by bringing
together individuals and organizations who share congruent or complementary
beliefs and meanings.
Bir başka deyişle, çerçeve umumi
anlamlandırıcı bir araç olarak değerlendirilebilir. Takip eden bireyler böyle bir çerçeveyi
benimsediklerinde dünyayı diğer grup elemanları ile aynı şekilde yorumlarlar.
In other accounts, the
frame is considered a public interpretative tool. When individual followers “adopt” such a
frame, they come to interpret the world in the same way as other group members.
Çerçeveler ve planlar niye önemlidir?
Why are frames and
schemata important?
Çerçeveler
ve planlar insan muhakemesinin hatta genel olarak muhakeme olgusunun bilinçli
ya da bilinçsiz kullanılan vazgeçilmez temel unsurlarıdır.
Frames and schemata
are indispensable basic elements of human reasoning and even the phenomenon of
reasoning in general, used consciously or unconsciously.
Karar
verdiğiniz her an karar mekanizmasını tetikleyen bağlamın hareket geçirdiği bir
çerçeve ve bu çerçeveye göre harekete geçirilen bir plan sonucu bir eylem bir
karar oluşur. Örneğin insan mantığında
matematiksel ispat yöntemleri çerçevelere dayanır. Tüme varım yöntemi bir çerçevenin başlangıç
için doğruluğunu ispat edip sonra o çerçevenin n’inci eleman için doğruluğunu
kabul edip n+1. İnce çerçeve içinde doğru olduğunu göstermekten başka bir şey
değildir.
Every time you
decide, an action and a decision are formed as a result of a frame activated by
the context that triggers the decision mechanism and a plan activated according
to this frame. For example, mathematical proof methods in human logic are based
on frames. The induction method proves the correctness of a frame for the
beginning and then accepts that the frame is correct for the nth element and
n+1. It is nothing but showing that it is correct within the n+1st frame.
Gündelik
yaşamda olduğu gibi her meslekte ilgili çerçeve ve eylem planları eğitim ve
tecrübe ile oluşur.
As in everyday life,
relevant framework and action plans in every profession are formed by education
and experience.
Muhakeme
içeren durumlar farklı özellikler içerebilir.
Örneğin acil duruma ilişkin çerçeveler ve planlar normal durumlara göre
farklı olmakla kalmaz her meslek ve uzmanlık için ayrışırlar.
Cases involving
reasoning may contain different characteristics. For example, emergency
frameworks and plans are not only different from normal situations, but they also
differ for each profession and specialization.
Muhakemede
oluşan hatalar durumu anlayamama ya da yanlış anlamaktan kaynaklanır. Durumu anlayamama ona ilişkin bir çerçevenin
önceden var olmaması durumudur. Bu
durumda yeni bir çerçeve oluşturma süreci başlar ve bu zaman alır.
Errors in reasoning
arise from not understanding the situation or misunderstanding. Failure to
understand the situation is the none pre-existence of a framework for it. In
this case, the process of creating a new framework starts and it takes time.
Yanlış
anlama durumu anlayamamaktan daha kötü sonuçlar doğurur. Durumu anlayamamak hiç olmazsa geç te olsa
bir doğru anlama şansını içerir, acil olmayan durumlarda.
Misunderstanding is
worse than not understanding. Not being able to understand the situation at
least includes a chance to get it right, albeit late, in non-urgent situations.
Çerçevelerin
insan muhakemesindeki belirleyici rolü insanların iletişim alanında manipule
edilmelerine yol açar. İllüzyon insan
muhakemesindeki çerçevelerin rolünün kötü ya da yanıltıcı amaçla
kullanılmasıdır.
The decisive role of
frames in human reasoning leads to the manipulation of people in the field of
communication. Illusion is the malicious or misleading use of the role of
frames in human reasoning.
Siyaset
ve propaganda günümüz Türkiyesinde olduğu gibi, geçmişte Almanya’da Hitler’in
iktidara gelmesini bile mümkün kılabilecek çerçeveleme – illüzyon oyunları ile
doludur.
Politics and
propaganda are full of framing - illusion games that could even make it
possible for Hitler to come to power in Germany in the past, as in today's
Turkey.
Havacılıkta
ve diğer büyük sistem kazalarında hatalara yol açan illüzyonların rolü
yadsınamaz. Bunlara ilişkin alınabilecek
bazı tedbirlere ilişkin makalelere gelecek yazılarımda değineceğim.
The role of illusions
leading to errors in aviation and other major system accidents is undeniable. I
will refer to articles on some of the measures that can be taken regarding
these in my upcoming articles.