Sunday, June 27, 2021

Frames - Çerçeveler nedir?

 The Relation of Frames to Aviation Illusions that cause Accidents - 2

Çerçeveler nedir?

What are frames?

 


 Çerçeveler bireylerde belirli yanıtlar uyaran durumsal somut nesne topluluklarıdır.  Bireyin karşılaştığı durum onun zihnindeki çerçevelerden birinin somut öğelerini içerirse bireyin bu durum ile ilgili scheması-planı harekete geçer/geçirilir.

Frames are situational assemblages of material objects (including bodies and settings) that evoke certain responses from individuals, in part by activating particular sets of schemas.

 

Örneğin bir çekiç gören kişi onu kullanmaya karar verince sapından tutup gövdesini çiviye vurmayı düşünmez otomatik olarak hareket eder.  Burada çerçeve bir alet, sapı olan, gövdesi set ve ağır olandır.  Bu üç unsur çivi çakmak eylemi için bu aletin kullanılmasını mümkün kılar.

For example, when a person sees a hammer and decides to use it, he does not think of hitting the nail by holding the handle and moves automatically. Here the frame is a tool, the one with the handle, the body hard and heavy. These three elements make it possible to use this tool for nailing action.

 

Uçakta acil durumda, duman çıkması, ateş gözükmesi, koku, sıcaklık unsurları hepsi birden mutlak bir yangın çerçevesini oluşturur.

In an emergency on the plane, smoke, fire, smell, temperature elements all together form an absolute fire frame.

 

Framing-Çerçeve oluşturma bir çerçevenin o an oluşturulmasını ifade eder.  Çerçevenin oluşturulması bir çerçeve modelinin bilinçli veya bilinçsizce devreye alınmasına yol açar.

Framing refers to the process of assembling a frame in situ, which typically entails the deployment of a declarative or nondeclarative model of a frame.

 

Eğer daha önce kullanılmamış birşeye karşılaşırsanız ve eğer sapa benzer bir kısmı varsa oradan tutmak en genel alet çeçevesine uyumlu olmasından kaynaklanır.  Cismi sapından tutmanız bundan sonra o aletle karşılaşmalarınız için yeni bir alet çerçevesi oluşturmaya başlar.  Bu yeni çerçeve en genel alet çerçeve modelini değiştirip geliştirerek oluşur.

If you come across something that hasn't been used before and if it has a handle-like part, holding it there is because it's compatible with most common tool frames. Grasping the object by the handle then begins to create a new tool frame for your encounters with that tool. This new frame is formed by modifying and improving the most common tool frame model.

 

Çerçeveler tek tek aktörlerin sahibi olduğu açık zihinsel nesnelerdir.  Bunlar ‘anlamlandırma planları-schematalarıdır.   Bireylere kendi yaşam uzayları içinde karşılaştıkları olguları, muhakemenin, anlamlandırmanın ve sunumun kalıcı kalıplarını  ‘konumlamaları, algılamaları, belirlemeleri ve adlandırmaları’ imkanını sağlarlar. 

explicitly cognitive objects that individual actors possess; they are “‘schemata of interpretation’that enable individuals ‘to locate, perceive, identify, and label’ occurrences within their life space and “persistent patterns of cognition, interpretation, and presentation . . . by which symbol-handlers routinely organize discourse”

 

Çerçevelerin sosyal işlevi

The social function of Frames

 

Çerçeveler kişiselden çok toplum kültürünün bir biçimidir.  Bir ‘anlamlandırma paketi’ oluşturan düzenlenmiş unsurlardan oluşur.  Mutlak sosyal etkilişimde ortaya çıkan bir durumun ortak kabul gören tanımıdır.

a form of public culture rather than something personal. a shared definition of a situation that emerges in concrete social interaction consisting of arranged elements that make up an “interpretive package”

 

Sorunların tanımlanış ve ifade ediliş biçimleri bunların iyi ya da kötü olarak algılanmasını belirler.  Çerçeveler sosyal aktörlerin eylemleri anlamlandırdığı genel bir anlam bağlamıdır.

The way problems are defined and expressed determines whether they are perceived as good or bad.,a “general meaning context within which social actors interpret action”

 

Belirli bir siyasi görüşü ya da dini kültürel yaklaşımı benimsemiş kişiler olayları bunlara göre anlamlandırır ve algılar.

People who adopt a certain political view or religious cultural approach make sense of and perceive events accordingly.

 

Çerçeveler etkileşimin taraflarının planlarını-schemalarını benzerleştiren anlamlandırma zeminleridir.

a frame is said to “[provide] an interpretive ‘footing’ that aligns schemas that participants to the interaction bring with them”

 

Çerçeveler ortak yaklaşımların ortaya çıkmasını sağlar ve gruplaşmaları olumlu ya da olumsuz yönde arttırır.

Frames enable the emergence of common approaches and increase groupings in a positive or negative way.

 

Çerçevelerin ikili bir yaşamı vardır:  bireylerin düzenleme ve anlamlandırmalarına yardımcı olan iç zihinsel yapılardır [ve] aynı zamanda lehte anlamların hakim olması için politik dile gömülü mekanizmalardır.

frames lead a double life: they are internal structures of the mind that help individuals to order and give meaning . . . [and] they are also devices embedded in political discourse . . . intended to make favorable interpretations prevail.”

 

 

Düşüncede çerçeveler ve iletişimde çerçeveler

frames in thought and frames in communication

 

Çerçeveler benzer ya da yakın inanç ve anlamlara sahip bireyleri ve organizasyonları biraraya getirerek ortak eylem yapmalarını kolaylaştıran itina ile kurulmuş inanç ve anlamlardır.

frames are carefully crafted sets of beliefs and meanings facilitating collective action by bringing together individuals and organizations who share congruent or complementary beliefs and meanings.

 

Bir başka deyişle, çerçeve umumi anlamlandırıcı bir araç olarak değerlendirilebilir.  Takip eden bireyler böyle bir çerçeveyi benimsediklerinde dünyayı diğer grup elemanları ile aynı şekilde yorumlarlar.

In other accounts, the frame is considered a public interpretative tool.  When individual followers “adopt” such a frame, they come to interpret the world in the same way as other group members.

 

Çerçeveler ve planlar niye önemlidir?

Why are frames and schemata important?

 

Çerçeveler ve planlar insan muhakemesinin hatta genel olarak muhakeme olgusunun bilinçli ya da bilinçsiz kullanılan vazgeçilmez temel unsurlarıdır.

Frames and schemata are indispensable basic elements of human reasoning and even the phenomenon of reasoning in general, used consciously or unconsciously.

 

Karar verdiğiniz her an karar mekanizmasını tetikleyen bağlamın hareket geçirdiği bir çerçeve ve bu çerçeveye göre harekete geçirilen bir plan sonucu bir eylem bir karar oluşur.  Örneğin insan mantığında matematiksel ispat yöntemleri çerçevelere dayanır.  Tüme varım yöntemi bir çerçevenin başlangıç için doğruluğunu ispat edip sonra o çerçevenin n’inci eleman için doğruluğunu kabul edip n+1. İnce çerçeve içinde doğru olduğunu göstermekten başka bir şey değildir.

Every time you decide, an action and a decision are formed as a result of a frame activated by the context that triggers the decision mechanism and a plan activated according to this frame. For example, mathematical proof methods in human logic are based on frames. The induction method proves the correctness of a frame for the beginning and then accepts that the frame is correct for the nth element and n+1. It is nothing but showing that it is correct within the n+1st frame.

 

Gündelik yaşamda olduğu gibi her meslekte ilgili çerçeve ve eylem planları eğitim ve tecrübe ile oluşur.

As in everyday life, relevant framework and action plans in every profession are formed by education and experience.

 

Muhakeme içeren durumlar farklı özellikler içerebilir.  Örneğin acil duruma ilişkin çerçeveler ve planlar normal durumlara göre farklı olmakla kalmaz her meslek ve uzmanlık için ayrışırlar.

Cases involving reasoning may contain different characteristics. For example, emergency frameworks and plans are not only different from normal situations, but they also differ for each profession and specialization.

 

Muhakemede oluşan hatalar durumu anlayamama ya da yanlış anlamaktan kaynaklanır.  Durumu anlayamama ona ilişkin bir çerçevenin önceden var olmaması durumudur.  Bu durumda yeni bir çerçeve oluşturma süreci başlar ve bu zaman alır. 

Errors in reasoning arise from not understanding the situation or misunderstanding. Failure to understand the situation is the none pre-existence of a framework for it. In this case, the process of creating a new framework starts and it takes time.

 

Yanlış anlama durumu anlayamamaktan daha kötü sonuçlar doğurur.  Durumu anlayamamak hiç olmazsa geç te olsa bir doğru anlama şansını içerir, acil olmayan durumlarda.

Misunderstanding is worse than not understanding. Not being able to understand the situation at least includes a chance to get it right, albeit late, in non-urgent situations.

 

Çerçevelerin insan muhakemesindeki belirleyici rolü insanların iletişim alanında manipule edilmelerine yol açar.  İllüzyon insan muhakemesindeki çerçevelerin rolünün kötü ya da yanıltıcı amaçla kullanılmasıdır.

The decisive role of frames in human reasoning leads to the manipulation of people in the field of communication. Illusion is the malicious or misleading use of the role of frames in human reasoning.

 

Siyaset ve propaganda günümüz Türkiyesinde olduğu gibi, geçmişte Almanya’da Hitler’in iktidara gelmesini bile mümkün kılabilecek çerçeveleme – illüzyon oyunları ile doludur.

Politics and propaganda are full of framing - illusion games that could even make it possible for Hitler to come to power in Germany in the past, as in today's Turkey.

 

Havacılıkta ve diğer büyük sistem kazalarında hatalara yol açan illüzyonların rolü yadsınamaz.  Bunlara ilişkin alınabilecek bazı tedbirlere ilişkin makalelere gelecek yazılarımda değineceğim.

The role of illusions leading to errors in aviation and other major system accidents is undeniable. I will refer to articles on some of the measures that can be taken regarding these in my upcoming articles.

 

Thursday, June 17, 2021

Schema – Şema nedir?

 

2021 Jun The Relation of Frames to Aviation Illusions that cause Accidents

 


I - Schema – Şema nedir?

Schema insan beyninde yer alan bir bellek yapısıdır.  Schemalar tekrarlanan faaliyetler tarafından otomatik olarak oluşturulur ve değişikliğe uğratılır.  Şemalar görme, işitme, dokunma gibi çeşitli duyulara ilişkin bellek kayıtlarından oluşur.

Schema is a memory structure in the human brain. Schemas are created and modified automatically by repetitive activities. Schemas consist of memory records of various senses such as sight, hearing, and touch.

 

Şemalar belirli içeriklere göre özelleşmiş değildir.  Duyular ve bilgiler arasındaki göreceli ilişkiler içeriklerinin özelliklerinden bağımsız değişkenler üretilerek saklanır.  Yani saklanan bilgiler özel değil olabildiğince genel geçerdir.

The schemas are not specialized for specific content. The relative relationships between the senses and information are stored by producing independent variables from the properties of their content. In other words, the information stored is not private but as general as possible.

 

Örneğin bir araç sürme şeması, sağa sola dönme, hızlanma, durma, harekete geçme gibi değişkenlerden oluşur.  Bu değişkenler bisiklet sürmede olduğu gibi otomobil sürmede de geçerlidir. 

For example, a driving schema consists of variables such as turning left, right, acceleration, stopping, and starting. These variables apply to driving a car as well as to riding a bicycle.

 

Her şemanın genel özellikleri daha özel şemaların durumları için geçerli olur.  Örneğin araç sürme şeması daha genel olan hareket etme şemasından kalıtımsal olarak özellikler alır.

The general properties of each schema apply to the cases of more specific schemas. For example, the driving schema inherits features from the more general moving schema.

 

Şemalar non-declarative yani bildirilmeyen belleklerdir.  Bir kelimenin ezberlenmesinde olduğu gibi bilerek belirlenmiş belleğe kısa sürede yazılmazlar.  Sosyal ve fiziksel ortamlarda var olan etkileşimlerin çokluğu ile yavaş bir öğrenme süreci sonucunda alışkanlık haline gelirler.

Schemas are non-declarative memories. They are not written to a deliberately determined memory in a short time, as in the memorization of a word. They become habits as a result of a slow learning process with the abundance of interactions in social and physical environments.

 

Karışıklıklarına göre çeşitli türlerde şemalar vardır. En basit şemalar görüntü şemalarıdır.  Görüntü şemaları maddesel ve hacim içinde varolan dünya ile algısal ve vücutsal etkileşimden ortaya çıkar.

There are various types of schemas according to their complexity. The simplest schemas are image schemas. Image schemas emerge from the perceptual and bodily interaction with the material and voluminous world.

 

Algı ve hareket sistemlerinin maddi ve uzamsal dünya ile etkileşimden doğan unsurları tekrarlama sonucunda görüntüsel şemalar oluşturur. Çalışan bellekte bu görüntü şemalarının kullanılması aynı hareket ve algıların yeniden otomatik olarak yapılmasını sağlar. 

Elements of perception and movement systems arising from the interaction with the material and spatial world form visual schemas as a result of repetition. Using these image schemas in working memory allows the same motions and perceptions to be reproduced automatically.

 

Bu şekilde görüntü şemaları benzeşenlere dayanan anlam oluşturma için kaynak alanları olarak hizmet ederler.  Yaşamın karışık sosyal süreçler ve soyut kavramlar gibi tecrübeden uzak yönlerinin anlamlarını yapılandırırlar.

In this way, image schemas serve as resource areas for affinity-based meaning-making. They construct meanings of aspects of life that are far from experience, such as complex social processes and abstract concepts.

 

Temelle ilişkin şemalar ise görüntü şemaları gibi dönüştürülebilir fakat daha karışıktırlar.  Bu şemaların temel ile ilişkisi kişi alt grupları, yer ve zaman gibi belirli alanların organizasyonunda oynadıkları merkezi roldür. Örneğin göçebe kültürüne ait alışkanlıkların Türk insanını Türk yapan bazı özelliklere yansıması gibi.

Fundamental diagrams can be transformed like image diagrams, but they are more complex. The relationship of these schemas to the baseline is the central role they play in the organization of specific domains such as subgroups of persons, place and time. For example, the reflection of the habits of the nomadic culture to some features that make Turkish people Turkish.

Monday, June 07, 2021

The Relation of Frames to Aviation Illusions that cause Aircraft Accidents

 

The Relation of Frames to Aviation Illusions that cause Aircraft Accidents

Our capacity as human beings does not suffice to handle all the complex information that may exist around us.  We have developed a mechanism, ‘Framing or Frames’ to handle complexity when we are overloaded.  Frames may be physical or mental as some of our visual abilities or tendecy to choose the easiest option mentally.

The framing mechanism is the soft side of human beings which can be manipulated easily fro commercial purposes or even for politics.  Framing is frequently used to create illusions.  Whether it be a visual illusion, or a social politics strategy,  or even an aviation dangerous situation they are all related with the framing mechanism of the human mind.

For large systems operators and pilots there is a number of researches about how or what kind of personality can avoid the bad effects of framing.  To explain these I have to go through a number os steps:

1-      1-Frames vs schemas

2-      2-Illusions

3-      3-Aviation illusions

 

All the best.

 

Ali R+ SARAL