Bölünmüş Dikkatte İkincil Görevin Sonlanması

Bölünmüş Dikkatte İkincil Görevin Sonlanması

Closure of the secondary task in the divided attention

Bu kısa not, dikkat birincil ve ikincil görevler arasında bölündüğünde, ikincil görevin sonlanması üzerinedir.

This is a short note on the closure of the secondary task when attention is divided between a primary and secondary task.

“Ergonomik açıdan, kişi birden çok görev verildiğinde, birincil görev öncelik verilendir.  Yani, en büyük zihinsel ve fiziki kaynak alan görevdir. Verilen diğer bütün görevler daha sonra sıralanır.[1]”

"Ergonomically speaking, when one has a multi-task assignment, the primary task is the one that takes priority. That is, it is the task that should receive the largest amount of allocated mental and physical resource. All other tasks in the assignment are dealt with in later order.[1]"

“Ergonomik açıdan, işin tamamlanması için birden çok görev gerektiğinde, birincil işe göre yan ya da tesadüfi olan herhangi bir iş ikincildir.”

"Ergonomically, any job which is subordinate or incidental to the primary job where multiple tasks are required for completion.

İKİNCİL GÖREV: “Birincil bir görevi yapmak için, bir çok ikincil görevin yerine getirilmesi gerekebilir”.

SECONDARY TASK: "To perform a primary task, many secondary tasks may have to be completed.[2]”

Bölünmüş dikkat açısından ikincil görevin birincil görevin amacı ya da bağlamı ile ilişkili olması gerekmez.  Araba sürerken müzik dinlemek gibi.

From the point of divided attention the secondary task does not have to be related to the aim or context of the primary task.  Listening to music while driving a car for example.

Birincil görev için gerekli dikkat bazı durumlarda azalabilir.  Tahmin edilebilirlik, tekrar edilebilirlik, algılanması gereken olayların işlem hızı bunların bazılarıdır.

The attention necessary for the primary task may be reduced in some cases.  Predictability, repetitiveness, processing speed of events that have to be percieved are some of these.

Birincil görevin dikkat kaynaklarının azalması ikincil görevin kaynaklarını arttırır.

The reduction of attention resources for the primary task increases the resources of the secondary task.

Birincil göreve ilişkin dikkat kaynaklarına olan ihtiyacın artması da ikincil göreve ilişkin kaynakları azaltır.

Also the increase of need for attention resources for the primary task reduces the resources for the secondary task.

Arabayı sürerken ve aynı zamanda radyoyu dinlerken, zor bir durumda, sürücü radyoyu artık duymaz(acil durum kalkana kadar).

While driving and listening to radio at the same time, in the case of a difficult situation, the driver does not hear the radio anymore (-till the emergency is solved).

Acil bir durumda ikinicil görev bilinçli bir kara olmadan devre dışı kalır.

In the case of emergency, the second task closes temporarily without conscious decision. 

İkinicilin bu otomatik sonlanışı, birincil ve ikincil görevlerin farkında olmadan karışması durumunda ölümcül bir tehlikeye dönüşebilir.

This automatic closure of the secondary may become a deadly danger when primary and secondary tasks are mixed unintentionaly.

Araba sürerken eğer konuşma ciddileşirse ve derinleşirse benzer bir riske neden olabilir.  İkincil görev, yani ‘konuşma’ yoğunlaşır ve sürücü ‘oto sürme’, birincil görevinin ikincil göreve dönüştüğünü fark etmez.

Talking while driving may cause a similar risk if the talk becomes serious and elaborated.  The secondary task, namely 'talking' gets hot and the driver does not become aware that his primary task, 'driving' has become 'secondary'. 

En kötüsü ‘konuşmanın’ birincil göreve dönüşmesi ve ikincil görevi, yani ‘oto sürmeyi’ kapanmaya zorlamasıdır.  Sürücü arabayı kontrol ediyor olmadığının farkında değildir.

The worst of it happens when the 'talk' becomes the primary task and causes the second task, 'driving's closure automatically.  The driver does not notice that he is not in control of the vehicle.

Teknik dille, insan makine vücut buluşu bozulmuş ve durum farkındalığı kaybolmuştur.

Technically speaking, the man machine embodiment has been destroyed and situation awareness is lost.

Bazan aniden uyanıp yoldaki bir tehlikeyi fark etmemizin bir nedeni de budur.

This is one of the reasons we sometimes suddenly wake up to a risk on the road and try to correct it.

[1,2] Nugent, Pam M.S., PsychologyDictionary.org, April 28, 2013

Closure of the secondary task

Closure of the secondary task

This is a short note on the closure of the secondary task when attention is divided between a primary and secondary task.

"Ergonomically speaking, when one has a multi-task assignment, the primary task is the one that takes priority. That is, it is the task that should receive the largest amount of allocated mental and physical resource. All other tasks in the assignment are dealt with in later order.[1]"

"Ergonomically, any job which is subordinate or incidental to the primary job where multiple tasks are required for completion.[2]"

From the point of divided attention the secondary task does not have to be related to the aim or context of the primary task.  Listening to music while driving a car for example.

The attention necessary for the primary task may be reduced in some cases.  Predictability, repetitiveness, processing speed of events that have to be perceived are some of these.

The reduction of attention resources for the primary task increases the resources of the secondary task.

Also the increase of need for attention resources for the primary task reduces the resources for the secondary task.

While driving and listening to radio at the same time, in the case of a difficult situation, the driver does not hear the radio anymore (-till the emergency is solved).

In the case of emergency, the second task closes temporarily without conscious decision. 

This automatic closure of the secondary may become a deadly danger when primary and secondary tasks are mixed unintentionaly.

Talking while driving may cause a similar risk if the talk becomes serious and elaborated.  The secondary task, namely 'talking' gets hot and the driver does not become aware that his primary task, 'driving' has become 'secondary'. 

The worst of it happens when the 'talk' becomes the primary task and causes the second task, 'driving's closure automatically.  The driver does not notice that he is not in control of the vehicle.

Technically speaking, the man machine embodiment has been destroyed and situation awareness is lost.

This is one of the reasons we sometimes suddenly wake up to a risk on the road and try to correct it.

[1,2] Nugent, Pam M.S., PsychologyDictionary.org, April 28, 2013

Kendi İçinden Konuşmanın Kazalardaki Rolü

Kendi İçinden Konuşmanın Kazalardaki Rolü

The Role of Innerspeech in Accidents

İçsel ses, dışarıdan ve aleni sesler olmadan, sesleri subjektif olarak duyma tecrübesidir.  Doğal olarak kafamızın içinde sesler duyarız.  Örneğin, bazan kapı zili çalıyor gibi duyabiliriz.  Düşünürken konuşuyormuş gibi sesimizi duyabiliriz.

Innervoice is the subjective experience of hearing sounds in the absence of external and overt sounds.  We hear sounds and voices in our head  normally. For example, we may sometimes hear asif the door bell has rung.  We may also hear asif we are speaking when we are thinking.

“İçkonuşma açık ve duyulabilir ifade yokluğunda yaşanan subjektif dil tecrübesi olarak tanımlanabilir.”[1] İçkonuşmanın gürlüğü zaman zaman değişir.  Örneğin, haksızlıkla karşılaştığımızda içsesimiz adeta bağırmaya başlar.

“Inner speech can be defined as the subjective experience of language in the absence of overt and audible articulation.” [1]  The loudness of the innerspeech changes from time to time.  For example, when we face injustice our innervoice begins to ‘shout’ literally.

Bazan içsesimiz kontroldan çıkar ve bizi rahatsız eder.İçses tamamen kontroldan çıkabilir ve biz onu kontrol edemeyebiliriz.  Bu halusinasyonlara neden olabilir.  Ses halusinasyonları bazı zihinsel rahatsızlıklarda sıklıkla görülür.

There are times our innervoice may get out of control and disturb us.  The innervoice may get totally out of control and we may not be able to control it.  This may lead to hallucinations.  Sound hallucinations are frequent in some mental disorders.

İçses sağlıklı bir kişide olumlu bir rol oynar.  En basitinden, aklımızda tutmak istediğimiz bir şeyi tekrar ederiz.  “İçsesin görev güçlüğü ve görev başarısı (Al-Namlah, Fernyhough, & Meins, 2006; Fernyhough & Fradley, 2005; Winsler, Fernyhough, & Montero, 2009)”[1], “planlama, yasaklama, ve davranış kontrolü gibi muhakemesel yetenekler (e.g., Cragg & Nation, 2010”;[1] “Williams, Bowler, & Jarrold, 2012),  metacognitionda, kendinin-farkındalığında, ve kendini anlamada olmada önemli bir rol  (Morin, 2005)”[1].

Innervoice also plays a positive function in a healthy person.   Simply, we repeat a phrase when we have to keep it in our mind.   “Innerspeech’s  relations to task difficulty and task performance (Al-Namlah, Fernyhough, & Meins, 2006; Fernyhough & Fradley, 2005; Winsler, Fernyhough, & Montero, 2009)”[1], “cognitive capacities responsible for the planning, inhibition, and control of behavior (e.g., Cragg & Nation, 2010”;[1] “Williams, Bowler, & Jarrold, 2012),  an important role in metacognition, self-awareness, and selfunderstanding (Morin, 2005)”[1].

İçsesi duymaya istek ile ya da otomatik olarak başlarız, yani bilinçli yada bilinçaltı ile.  Bir sorunu yada kişiyi ele aldığımızda içses istek ile tetiklenir.  Bilinçaltımız bir acil durumda veya iş zorluğu ile karşılaşınca ya da alışkanlıkla içsesi tetikler.

We begin to hear innerspeech intentionally or automatically, namely consciously or subconsciously.

Innerspeech is trigged when we adress an issue or a person by our will.  Our subconscious may trigger innerspeech in case of emergency, or task difficulty or just a habit.

İçsesi kendi sesimiz ya da başka bir ses olarak algılarız.  Kendi sesimiz kendinin farkındalığının varlığını ve zihinsel faaliyette odaklanmayı belirtir.  İçses sayesinde sağlanan odaklanma recursive ve artan başka zihinsel işleri engeller.

We percieve innervoice as our self voice or non-selfvoice.  Selfvoice implies selfconsciousness and focus in cognitive processing.  Focus obtained by innerspeech inhibits other cognitive tasks in a recursive and increasing manner.

Büyük sistem kullanan kişinin  taşıt/cihaz kontrolünde uzun süreler durması gerekir.  Tekrarlayan görsel/sessel işaretler, durağan görüntü kullanıcının canını sıkar.  Motivasyon(Dopamin) yapılan işe göre fazla olursa, beyin onu başka bir iş için kullanmak ister, eğer başka bir iş yoksa hayal görme başlar.  Hayal görme görsel, sessel ya da İçses şkelinde olabilir.  Kullanıcı belirli bir konu hakkında

beyni içinde yüksek sesle düşünmeye başlar.

The large system driving person has to stand on the control of his/her vehicle for long periods of time.  Repetitive visual/audial inputs, static view or situations bores the driver.  When the motivation(Dopamin) becomes excessive according to the task the brain has to use it for another task, if none then dreaming begins.  Dreaming may be visual or audial or as innerspeech.   The driver begins to think about a specific subject loudly in his/her mind.

İçses başladığında ilk önce ‘bölünmüş dikkat’ olarak muamele görür, yani kullanıcı taşıtı sürer ve bunun yanında zihini içinde kendisi ile konuşur.  Tehlike, içsesin odağının/öneminin doğal olarak artmasıdır.  Sürücü, içsesin ne zaman taşıt sürme işinin üstüne çıktığını farkedemez.  En kötüsü,

İkincil işin ne zaman kapandığını bilme yeteneğimiz olmamasıdır.  Örn. Otomobil kullanırken açık olan radyonun sesini ne zaman duymamaya başladığımızı fark etmeyiz, bir zor durumla karşılaşınca.  Ototmobil kullanırken kaçınılmaz bir tehlikenin aniden farkına varmamızın nedeni budur.

When dreaming or the innerspeech begins, it is at first treated as ‘divided attention’, namely the driver drives and also talks to himself in his mind.  The risk is, the focus of innerspeech has the natural tendency to increase.  The driver cannot know when the innerspeech has overcome the driving task.  The worst of it, we cannot be aware of the closure of the secondary task.  For ex. you cannot notice when the radio’s sound has disappeared ina case of driving difficulty.  This is the reason we suddenly get aware of an imminent danger when driving.

Teknik açıdan, büyük sistemi kontrol ederken ilgisiz iç konuşma kontrolörün  kendi bilincini/kendi farkındalığını arttırır. Bu insan/makina vücutbuluş bütünlüğünü bozar, açıkça ismini koyarsak pilot-uçak bütünlüğünü.  Vücutbuluş bütünlüğünün bozulması durum farkındalığının kaybolmasına yol açar.

Technically speaking, not related innerspeech while driving increases the selfconsciousness / selfawareness of the driver.  This hurts the man-machine embodiment, let’s name it, pilot-airplane embodiment.  The loss of embodiment leads to the destruction of the situation awareness. 

Bu noktada, büyük sistemin emniyeti bilinçaltına ve kontrolörün reflex tepkilerine kalır.  Bilinçaltı, sürücünün daha önce aldığı eğitimlerin görsel kuralları tarafından tetiklenir ve hatta kontrolör dış dünyaya bakar fakat görmezse onun bilinçaltı acil durumu farkedebilir.

At this point, the safety of the large system is left only to the subconscious and the sudden reflexive reactions of the driver.  The subconscious, may be triggered by driver’s previously trained visual rules and even if the driver looks and does not see the outer world his subconscious may sense the emergency.

The Role of Innerspeech in Accidents

The Role of Innerspeech in Accidents

Innervoice is the subjective experience of hearing sounds in the absence of external and overt sounds.  We hear sounds and voices in our head  normally. For example, we may sometimes hear asif the door bell has rung.  We may also hear asif we are speaking when we are thinking.

“Inner speech can be defined as the subjective experience of language in the absence of overt and audible articulation.” [1]  The loudness of the innerspeech changes from time to time.  For example, when we face injustice our innervoice begins to ‘shout’ literally.

There are times our innervoice may get out of control and disturb us.  The innervoice may get totally out of control and we may not be able to control it.  This may lead to hallucinations.  Sound hallucinations are frequent in some mental disorders.

Innervoice also plays a positive function in a healthy person.   Simply, we repeat a phrase when we have to keep it in our mind.   “Innerspeech’s  relations to task difficulty and task performance (Al-Namlah, Fernyhough, & Meins, 2006; Fernyhough & Fradley, 2005; Winsler, Fernyhough, & Montero, 2009)”[1], “cognitive capacities responsible for the planning, inhibition, and control of behavior (e.g., Cragg & Nation, 2010”;[1] “Williams, Bowler, & Jarrold, 2012),  an important role in metacognition, self-awareness, and selfunderstanding (Morin, 2005)”[1].

We begin to hear innerspeech intentionally or automatically, namely consciously or subconsciously.

Innerspeech is trigged when we adress an issue or a person by our will.  Our subconscious may trigger innerspeech in case of emergency, or task difficulty or just a habit.

We percieve innervoice as our self voice or non-selfvoice.  Selfvoice implies selfconsciousness and focus in cognitive processing.  Focus obtained by innerspeech inhibits other cognitive tasks in a recursive and increasing manner.

The large system driving person has to stand on the control of his/her vehicle for long periods of time.  Repetitive visual/audial inputs, static view or situations bores the driver.  When the motivation(Dopamin) becomes excessive according to the task the brain has to use it for another task, if none then dreaming begins.  Dreaming may be visual or audial or as innerspeech.   The driver begins to think about a specific subject loudly in his/her mind.

When dreaming or the innerspeech begins, it is at first treated as ‘divided attention’, namely the driver drives and also talks to himself in his mind.  The risk is, the focus of innerspeech has the natural tendency to increase.  The driver cannot know when the innerspeech has overcome the driving task.  The worst of it, we cannot be aware of the closure of the secondary task.  For ex. you cannot notice when the radio’s sound has disappeared ina case of driving difficulty.  This is the reason we suddenly get aware of an imminent danger when driving.

Technically speaking, not related innerspeech while driving increases the selfconsciousness / selfawareness of the driver.  This hurts the man-machine embodiment, let’s name it, pilot-airplane embodiment.  The loss of embodiment leads to the destruction of the situation awareness. 

At this point, the safety of the large system is left only to the subconscious and the sudden reflexive reactions of the driver.  The subconscious, may be triggered by driver’s previously trained visual rules and even if the driver looks and does not see the outer world his subconscious may sense the emergency.

Boşluğa Bakma Gündüz Rüyası-1

I – Otomobil veya büyük sistem sürerken boş boş bakma/gündüz rüyası görmenin nedenleri.

I - The causes of spacing/day dreaming while driving/controlling a large system

Çocuk olarak devam ettiğimiz ilkokulu gözümüzde canlandırabilir/hayal edebiliriz.  Uyurken rüyalr görebiliriz.  Bahama sahillerinde bir tatili gözüaçık hayal edebiliriz.

We can see/imagine the primary school that we have attended as a child.  We can see dreams when sleeping.  We can daydream a vacation on the Bahamian beaches.

Bunlar arasında küçük bir fark var, yani rüya görmek ve hayal etmek arasında.  Hayal etmek bilinçli düzeyde olurken rüya görmek bilinçaltı düzeyinde olur.  Her ne durum ise beynimiz içinde bunları yapmak için bir altsistem sahibi olduğumuz kesindir.

There is a slight difference between these, namely dreaming and imagining.  Imagining is more

on the conscious level whereas dreaming is more on the subconscious level.  Whatever the case is, we certainly have a subsystem in our brain to do these.

Görsel hatırlama tecrübesi, belleğimizden orjinal nesnelerin, yerlerin, hayvanların veya insanların zihinsel görüntülerini alabileceğimiz zihinimizin gözü olarak ta adlandırılır.[Berryhill , M. (2008, May 09). ” ^[1]

“The experience of visual memory is also referred to as the mind's eye through which we can retrieve from our memory a mental image of original objects, places, animals or people.[Berryhill , M. (2008, May 09). ” ^[1]

Araştırmacılar beyin faaliyetlerini kesintiye uğratan magnetik alanlar kullanarak görsel hatıraların beyinde zihinsel resimler olarak yeniden oluşturulduğunu ispat ettiler.”^[2]

“Using magnetic fields that disrupt brain activity, researchers  have proved that visual memories are re-created in the brain as mental pictures. Stored images are played, like videotapes, on a screenlike sheet of tissue at the back of the head.”^[2]

Benzer şekilde, en gözde şarkımızı beynimizde defalarca duyabiliriz.  Müzisyenler bu problemi/yeteneği çok daha fazla yaşayabilirler çünkü daha eğitimli ve müzikle daha çok iç içedirler.  Zihinin gözüne benzer şekilde yeni bir müzik parçasını hayal edebileceğimiz ya da daha önce duymuş olduğumuzu hatırlayabileceğimiz bir zihin kulağı vardır.

Similarly we may hear our beloved tune time and time again in our brain.  Musicians have this problem/ability much more as they are more trained and they are more involved with music.  Similar to mind’s eye there is a mind’s ear with which we can imagine a new piece of music or recall one that we have heard before.

Zihin kulağından bir adım ileri olarak iç sesimiz var.  Dilimizi veya dudaklarımızı hiç oynatmadan zihinimizin içinde konuşabiliriz.  Üstünde çalıştığımız konuya ilişkin kritik kelimeleri zihnimizde tekrar ederek düşünmemize ya da hatırlamamıza yardımcı olabiliriz.

One step further than mind’s ear, we have inner voice.  We can speak in our mind without moving a bit our tongue or lips and making any sound.  We can help our thinking by repeating critical words to the subject we are working on or trying to remember.

İç ses ve zihinin kulağı zihnin kelimeleri duymasına yol açar.  Zihnin gözüne çok benzer şekilde zihnin kelimeleri duyması istekli ve istek dışında gerçekleşebilir.  Yani iç sesinizi bilinçli kullanarak bir kelimeyi hatırlayabilirsiniz ya da bir probleme kafa yorup daha sonra kendinizi dinlenmeye bırakabilir ve aniden bilinçaltınızdan gelen bir kelime ya da düşünceyi iç sesinizde duyabilirsiniz.  Biz bunlara esinlenme ve ilham diyoruz.

The existence of inner voice and mind’s ear gives rise to the existence of mind’s hearing of words.

Very similar to mind’s eye, mind’s hearing of words happens intentionally or unintentionally. Namely

you may recall a word using your inner voice consciously  or you can ponder a problem than leave yourself to rest and suddenly hear a word or idea that comes from your subconscious.  We call these inspiration and intuition.

Gelecek bölümde otomobil veya herhangi bir büyük sistemi kontrol ederken boşluğa bakma veya gündüz rüyasının nedenleri/sonuçlarından bahsedeceğim.

I will write about the causes/effects of spacing or daydreaming while driving a car or controlling any large system in the next section.

REFERENCES:

[1] Visual memory and the brain.

Retrieved from http://www.visionsciences.org/symposia2008_4.html

[2] HARVARD GAZETTE ARCHIVES

Mind's Eye Re-Creates Visual Memories

By William J. Cromie

Spacing Daydreaming - I

I - The causes of spacing/day dreaming while driving/controlling a large system

We can see/imagine the primary school that we have attended as a child.  We can see dreams when sleeping.  We can daydream a vacation on the Bahamian beaches.

There is a slight difference between these, namely dreaming and imagining.  Imagining is more

on the conscious level whereas dreaming is more on the subconscious level.  Whatever the case is, we certainly have a subsystem in our brain to do these.

“The experience of visual memory is also referred to as the mind's eye through which we can retrieve from our memory a mental image of original objects, places, animals or people.[Berryhill , M. (2008, May 09). ” ^[1]

“Using magnetic fields that disrupt brain activity, researchers  have proved that visual memories are re-created in the brain as mental pictures. Stored images are played, like videotapes, on a screenlike sheet of tissue at the back of the head.”^[2]

Similarly we may hear our beloved tune time and time again in our brain.  Musicians have this problem/ability much more as they are more trained and they are more involved with music.

Similar to mind’s eye there is a mind’s ear with which we can imagine a new piece of music or recall one that we have heard before.

One step further than mind’s ear, we have inner voice.  We can speak in our mind without moving an bit our tongue or lips and making any sound.  We can help our thinking by repeating critical words to the subject we are working on or trying to remember.

The existence of inner voice and mind’s ear gives rise to the existence of mind’s hearing of words.

Very similar to mind’s eye, mind’s hearing of words happens intentionally or unintentionally. Namely

you may recall a word using your inner voice consciously  or you can ponder a problem than leave yourself to rest and suddenly hear a word or idea that comes from your subconscious.  We call these inspiration and intuition.

I will write about the causes/effects of spacing or daydreaming while driving a car or controlling any large system in the next section.

REFERENCES:

[1] Visual memory and the brain.

Retrieved from http://www.visionsciences.org/symposia2008_4.html

[2] HARVARD GAZETTE ARCHIVES

Mind's Eye Re-Creates Visual Memories

By William J. Cromie

Acil Durumda Kontrastın Rolü

Acil Durumda Kontrastın Rolü

The Role of Contrast in Emergency

by Ali Riza SARAL

Collins’in Sözlüğüne göre “Kontrast, karşılaştırdığınız sırada belirgin olan iki şey arasındaki büyük farktır”.

According to Collins' Dictionary "A contrast is a great difference between two or more things which is clear when you compare them".

Kontrast bir algılama şeklidir. Kontrast, değişikliğin algılamamızda oluşturduğu etkidir.  Eğer bu değişiklik, büyüklüğü ile oranlandığında çok kısa bir zaman ya da uzay aralığını kaplıyorsa biz onu kontrast olarak algılarız.

A contrast is a form of perception.  Contrast is the effect of change in our perception.  If this change takes a short span of time or space  in proportion to its size we perceive it as a contrast.

Bir şimşek karanlık içinde ani ve güçlü bir parlak ışık oluşturur. Ani bir umutsuzluk çığlığı ondan önce gelen matem ortamı ile kontrast oluşturur.  Kontrastın sanatsal kullanımına Verdi Requiem’de şahit olabilirsiniz.  Verdi eserlerinde kontrastın beceri ile kullanımında ustadır.

A lightening produce sudden and strong light in darkness.  A sudden shout of dispair contrasts with previous grief mood.  In fact, contrast has various uses in our lives.  You can witness the artful use of contrast in Verdi's Requiem.  Verdi is a master of managing contrast skillfully in his many works.

Verdi dinleyicilerin matem tutmasına destek olacak şekilde kontrastı kullanır.  Birbiri ile kontrast eden unsurlardan oluşan bir dönemden sonra sakinliğin çökmesini sağlar  Bu, izleiyicilerin algılamasının normale dönmesini sağlar.  Sonra aniden, bir kaç saniye içinde en yüksek ses gürlüğü seviyesini patlatır.

Verdi uses contrast to help mourning of the audience. He does not use contrast continuously.  He settles down calmness after a period of contrasting elements.  This helps the perception of the audience to return to normal.  Then suddenly, in a few seconds he blasts out the highest loudness.

Biz duygularımızla ve aklımızla algılarız.  Duygusal işleyiş muhakemesel olandan daha hızlıdır.  Ani bir kontrast ilk önce duyguları tetikler.  Duygular bir kere tetiklenince bir döngü halinde yine duyguları tetiklerler( panik, şok). Daha önce öğrenilmiş olan otomatik işlemler, çalışmaya başlamak için gerekli zamana sahip olamazlar.

We perceive emotionally and cognitively.  Emotional processing is faster than cognitive.  A sudden contrast triggers emotions first. Once emotions take control they trigger themselves recursively(panic, shock).  Automatic processes which are learned in trainings previously do not have time to work.

Büyük kontrastlar içeren acil bir durumda, otomatik işlemlerin ve daha sonraki muhakemesel yaklaşımın, kontrolü ele alabilmesi için sakin bir şekilde tepki göstermek hayati önemdedir.

In an emergency situation where there is probably large contrasts it is vital to react calmly so that automatic processes and further cognitive approach take over control.

Acil durumda çabuk tepki göstermek .....’salience’(uyanıklık) ‘a bağlıdır.  Pilot, operator, kontrolör tarafından geliştirilen ve canlı tutulan uyanıklık(salience)’ın sağlıklığı üzerinde düşünülmesi gerekir.  Nasıl bir kontrolörsünüz? tepkisel, sakin, duygusal, mantıksal???

Being able to react quickly in emergency depends on 'salience'.  Contrast increases salience also.  The health of salience developed and maintained by a pilot, operator, controller may need to be pondered upon.  What type of a controller are you? reactive, patient, emotional, logical???

Ali Riza SARAL

The röle of contrast in emergency

The Role of Contrast in Emergency
by Ali Riza SARAL

According to Collins' Dictionary
"A contrast is a great difference between two or more things
which is clear when you compare them".


A contrast is a form of perception.  Contrast is the effect of change
in our perception.  If this change takes a short span of time or
space  in proportion to its size we perceive it as a contrast.

A lightening produce sudden and strong light in darkness.  A sudden shout of
dispair contrasts with previous grief mood.  In fact, contrast has various
uses in our lives.  You can witness the artful use of contrast in Verdi's
Requiem.  Verdi is a master of managing contrast skillfully in his many works.

He uses contrast to help mourning of the audience. He does not use contrast
continuously.  He settles down calmness after a periof contrasting elements.
This helps the perception of the audience to return to normal.  Then suddenly,
in a few seconds he blasts out the highest loudness.

We perceive emotionally and cognitively.  Emotional processing is faster than
cognitive.  A sudden contrast triggers emotions first. Once emotions take control
they trigger themselves recursively.  Automatic processes which are learned in
trainings previously do not have time to work.

In an emergency situation where there is probably large contrasts it is vital
to react calmly so that automatic processes and further cognitive approach
take over control.

Being able to react quickly in emergency depends on 'salience'.  Contrast
increases salience also.  The health of salience developed and maintained by
a pilot, operator, controller may need to be pondered upon.  What type
of a controller are you? reactive, patient, emotional, logical???

Ali Riza SARAL

Confidence and decision threshold

Büyük Sistemlerde Güven Duygusu ve Değişken Karar Eşikleri

Variable Decision Thresholds and the Feeling of Confidence in Large Systems

Uçaklar, hızlı trenler, hava trafik kontrolü sistemleri, nükleer santrallar ve diğer büyük sistemler tek bir duygu üzerine kurulur: güven duygusu.

Airplanes, fast trains, air traffic control sytems, nuclear reactors and other large systems are all based on a single feeling: the feeling of confidence.  

Büyük sistemin inşa edilmesinden hizmet dışına çıkmasına kadar birçok işlem süreci bu duyguyu oluşturup beslemek için uygulanır.

From construction till retirement many proceduresare applied to build and maintain to create and foster this feeling.

Güvenlik, güven duygusunu oluşturmak için ölçülür.  Örn. son hatadan bu yana geçen süre çalışma verimliliğini ölçen parametrelerden biridir.

Safety is measured to build confidence.  Hours of service since the last breakdown is one of these performance parameters.

Son tahlilde güvenlik sisteme katkı yapan ve kullanan herbir bireye dayanır.

It boils down to each person who contributes to the system.

Bakım ve geliştirme süreçlerinde ard arda yapılması gereken çok sayıda madde vardır.

During development and maintenance procedures there are many items to be executed in sequence.

Herşeyi gerektiği gibi yaptığınızdan emin olmalısınız.

You have to be confident that you have done everything as required.

Güçlük güvenin bir duygu olmasından kaynaklanır.  Sartre’ın belirttiği gibi duygu bir ruh halidir.  Semantik ya da episodik belleğe yazılmaz.  ‘Kızgınım’ der demez kızgınlığınız kaybolur.  Bir duygunun farkına vardığınızda duygu kaybolur.

The difficulty of confidence is, it is a feeling.  As Sartre states feeling is a state of mind.  It is not written to the semantic memory or episodic memory.  If you become aware and say ‘I am angry’ your angriness disappear.

Birşey yaparken ne kadar emin olduğunuzu hatırlamaya çalışırsanız bu boşluğa düşersiniz.  Yapmadığınız kanısına kapılarak paniğe bile sürüklenebilirsiniz.

If you try to remember how confident you were when doing something you may fall into this vacuum.  You may even panic that you have not done it.

Bir duyguyu doğrudan hatırlamak imkansız olabilir.  Fakat bir duyguyu oluşturan olaylar, kişiler, eşyalar vb. ayrıntıları hatırlayabilirsiniz.  Ve bu en azından kısmen bunlara ilişkin güven duygusunu yeniden duymanızı sağlar.

It is impossible to remember a feeling directly but you can remember the events, persons, things etc. details that has formed a feeling.  And this may cause you feel the related confidence at least partially.

Değişken eşiklerin önemi burada belirir.

The importance of variable thresholds appear here.

Değişken karar eşiklerini ilgili bellekteki(olay, kişi, eşya vb) ve bunların (sayı, çeşitlilik vb.) güçlerine göre ayarlarız.  Bu, yıllar içinde geliştirdiğimiz, almış olduğumuz eğitimlerin katkı yaptığı bir otomatik süreçtir.

We adjust the variable decision thresholds according to the memory details(events, persons, things etc.).

This is an automatic process that we develop through years and many trainings.

Güvenlik duygusunu bir şeyi yaptığınız anda duyduğunuz güçte sonradan hatırlamanız mümkün değildir/bunu beklememelisiniz.  Bir miktar azalma olabilir/olacaktır.

You cannot/should not expect to remember confidence as if the related trigger happened at the moment you ask for.  There may/will be some decay.

Eğer izin verirseniz, bu OKD nedenlerinden biri olabilir.  OKD büyük sistem çalışanları arasında yaygın bir sorundur.

If I may,this may be one of the reasons that cause COD(copulsive obsessive disease) which is a frequent problem among large systems operators.

Dinamik Karar Verme Eşikleri

Değişken Karar Verme Eşiği II

Bir karar verme eşiği kararın verildiği karar verme değişkeninin değeridir,
öyle ki bilgi toplanmasının sonunu işaretleyerek bir eylem seçilir ya da bir
seçenek seçilir(Bkz.  Değişken Karar Verme Eşiği I).

Karar verme süreci şu şekilde basitleştirilebilir:
Karar = Karar Verme Eşiği(mantıksal değerlendirme+önyargı)

Karar verme sürecine ilişkin değerlendirme yapıldıktan, olgular tartıldıktan
sonra önyargıların da etkisi ile birleşerek karar verme değişkenine bir değer
atanır.  Bir kanı oluşur.  Eğer bu kanı ya da karar değişkeni belirli bir
sınırdan, karar eşiğinden yüksekte ise karar oluşmuş, karar verilmiş olur.
Eğer karar verme eşiği karar sürecinde ya da kararın verilmesinin tekrar
edileceği tüm durumlarda sabit ise karar verme eşiği sabit ya da değilse karar
 verme eşiği değişkendir.

Karar verme eşiği insana ilişkin karar mekanizmalarında duygusal kaynaklıdır. 
Maddesel olguların etkisi  mantıksal değerlendirme içinde değerlendirilebilir.
 Ama örneğin ‘panik’ etkisi eşiklerin
aşırı düşmesi ile değerlendirilebilir.

Karar verme eşiğinin karar verme süreci içinde değişmesi, kararın olumlu yönde
 belirginlik kazanması durumunda daha başlangıçta eşiğin düşmesi şeklinde
 görülebilir.

Seçim dönemlerinde çeşitli etki-tepki oyunları ya da populist yaklaşımlar
çoğunluğun karar verme eşiğini düşürmeyi hedefler.  Özellikle duygusallığın yaygın
 olduğu toplumlar bu tür manipulasyonlara daha çok maruz kalırlar.  İki oyunculu
 oyunlarda eğer her iki tarafta populizm vb taktikleri kullanıyorsa taraflardan
 biri yanlış yapıyordur. Çoğunluğun duygusallığını daha dengeli bir noktaya
 getirecek politikalar ve eğitim gereklidir.

Decision Making Threshold 
Karar Verme Eşiği

Definition. 
Tanım.
A decision making threshold is the value of the decision making variable at which the  decision is made,  
such that an action is selected or a commitment to one alternative is  made, marking the end of 
accumulation of information. 

Bir karar verme eşiği kararın verildiği karar verme değişkeninin değeridir, öyle ki bilgi toplanmasının
 sonunu işaretleyerek bir eylem seçilir ya da bir seçenek seçilir.

Description.  A decision-making threshold determines when a decision-making process is completed. It 
represents a value of the decision variable, which in practice could be a linear combination  of a set 
 of neural firing rates, at which the accumulation of sensory evidence terminates and  a response or
 action is chosen. In two-alternative forced choice tasks, two thresholds exist,  one for each of the 
 two alternatives. 

Tarif.
Bir karar-verme eşiği karar-verme sürecinin ne zaman tamamlandığını belirler.  Karar değişkeninin bir 
yanıt veya eylemin seçildiği karar değerini temsil eder.

In models of decision making, the threshold can be either static or dynamic during an  individual trial. 
Mathematically, a threshold is an absorbing boundary of the diffusion  process for the decision variable.
The time for the decision variable to reach such an  absorbing boundary is the decision-making time.   

Karar-vermenin modellerinde, eşik herbir durumda statik ya da dinamik olabilir.  Karar değişkeninin
doyma eşiğine gelmesi için geçen zamana karar-verme süresi denir.
 
Static Thresholds 
If the threshold is static, it determines where one is operating in the speed-accuracy  tradeoff. Low 
thresholds produce speedier responses, whereas higher thresholds increase  accuracy. 

Statik Eşikler
Eğer eşik statikse, hız-doğruluk ikileminde kişinin nerede olduğunu belirler.  Düşük ikilemdeğerleri  daha
hızlı yanıtlar üretir,öteyandan yüksek eşikler doğruluğu arttırır.

Dynamic Thresholds 
In models of decision making with a single decision variable, dynamic thresholds can   improve accuracy 
tasks with fixed stimulus duration, and can optimize reward  accumulation in other   situations where 
the cost for acquiring information is not constant in  time (Drugowitsch et al., 2012). 

Dinamik Eşikler
Dinamik eşikler sabit uyarıcı süreli işlerde doğruluğu iyileştirebilir ve bilgi edinmenin bedeli zaman 
içinde sabit olmadığı başka durumlarda ödül biriktirmeyi optimize edebilir (Drugowitsch et al., 2012)..

If thresholds are initially high, they can ensure the decision  process is not terminated too quickly 
and evidence has time to accumulate and outweigh  the noise. 

Eğer eşikler başlangıçta yüksek ise, karar sürecinin çok çabuk sona erdirilmesini engeller ve olguların 
toplanıp gürültüyü bastırmasını sağlar.
 
However, if thresholds collapse to zero by   the end of the stimulus duration, they ensure a response is 
made and any evidence accumulated up until   then contributes to the  determination of that response. 

Yine de, eğer eşikle ruyarı süresinin sonucunda sıfıra inerse , bir yanıt verilmesini sağlarlar ve o ana 
kadar biriken delillerin yanıtın belirlenmesine katkı yapmasını sağlarlar.  

When the statistics of the inputs are unknown,  one can optimally adjust the thresholds over  the course
of the decision, according to whether the  inputs are strongly informative or not.  

Girişlerin statik özellikleri bilinmediği zaman, kişi karar süreci içinde girişlerin biligi içeriğinin 
kuvvet durumuna göre optimal olarak eşikleri ayarlayabilir.

Perhaps surprisingly, when the inputs are more ambiguous in   their evidence for one  response or another, 
it is optimal for thresholds to collapse quickly, enforcing   a rapid  response that depends little on 
information in the stimulus, but more closely follows ones prior beliefs. 

Belki şaşaırtıcı olarak, bir ya da öbür yanıtın lehine olup olmadığıbelirsiz  girişlerde  eşiklerin çabucak 
sıfırlanması optimaldir.  Bu durum uyarıcıdaki bilgiyle çok az ilişkili ama kişinin ön yargılarına dayanan
çok çabuk  bir yanıt gelmesini zorlar.


Bogacz R, Brown E, Moehlis J, Holmes P, Cohen JD (2006) The physics of optimal decision  making: a formal
analysis of models of performance in two-alternative forced-choice  tasks. Psychological Review 113:700-765.
  
Drugowitsch J, Moreno-Bote R, Churchland AK, Shadlen MN, Pouget A (2012) The cost of  accumulating evidence
in perceptual decision making. The Journal of Neuroscience: 32:3612-3628.  

Encyclopeida_of_Computational_Neuroscience

İş Süreci Belleği

İş Süreci Belleği

Ayakkabınızı nasıl bağlayacağınızı düşünmezsiniz,

Çatal kaşık kullanarak nasıl yemek yiyeceğinizi,

Yazı yazmayı, gazete okumayı,

Bisiklete nasıl bineceğinizi düşünmezsiniz.

Bu işleri yapmayı çocukken

Bir kere öğrendikten sonra

Hiç düşünmeden yaparsınız.

Çünkü bu işlem dizileri uzun vadeli belleğin

İş süreci belleği(procedural memory)

Kısmına yazılır.

Bir işlem dizisinin uzun vadeli belleğe

Yazılması için öğrenilmesi, çok defa

Tekrar edilmesi ya da

Bellekte zaten var olan işlem

Ya da bilgilerle ilişkilendirilmesi gerekir.

Otomobil kullanmayı, uçak, iş makinesi

Vb her türlü araç ve gereç kullanmayı

Bu şekilde öğreniriz.

Kullanılan her iş süreci, kendiliğinden

Tazelenir.  Bu bir anlamda orjinal

İş sürecinin o anın gereklerine göre

İş süreci belleği içinde

değişime uğramasıdır. 

Belleğe her erişim onu bozma değiştirme

Riskini de taşır.

Belirli işlem dizilerini sürekli tekrar

bir yandan bellek içeriğini tazeler

öte yandan yaratıcılığı ve esnekliği

azaltır, Hava Trafik Kontrolörü ve pilotların
uyanıklığını azaltıp yavaşlatır.  

İş Süreci Belleğine yazılmış bir eylem

Ya da iş kolay kolay silinmez.  İlk okulda

Oynadığınız bir oyun hemen aklınıza

Gelmez ama okula gidip o ortama girince

Hatırlarsınız.  Çünkü bilgi silinmemekle

Birlikte ona erişim yolları silinmiştir.

Uzun dönem bellekte bir iş dizisini silmek

İsterseniz, onun yerine geçecek ya da onunla

Karışacak bir başka işi öğrenmelisiniz.

Örneğin araba değiştirdiğinizde

Eski arabanızı nasıl kulandığınızın ayrıntılarını

Unutursunuz.

İş süreci belleğinin varlığı,

 beynin işleyişinin ve zihnin

Ne kadar büyük ölçüde belleğe

Dayandığını gösterir.

İş süreci belleği zihnin otomatik süreçlerini

Destekler.  Bilinçaltımızın otomatik olarak

Yaptığı işlerin programları iş süreci belleğinde

Yazılıdır.

İş süreci belleğinde yazılı işler otomatik olarak

Ya da istek ve irade (volution) ile

Çağrılıp çalıştırılabilirler.  Bilinçli olarak

Otomatik süreçleri koşullamak ve

Ayarlamak mümkündür.

Görev listesi(task set) ve intention(niyet)

Belirleyerek, otomatik süreçlerin tetiklenmesi

Önceden koşullanabilir.  Bu koşullamanın

Sık sık yapılması acil durumlara karşı

Hazır olmayı, esirgeyiciliği (vigilance)

Arttırır.

KAYNAKLAR:

1 - The Human Memory,  http://www.human-memory.net/types.html , 2010

2- Jason M. Chein , Controlled & automatic processing: behavior, theory, and biological mechanisms Walter Schneider∗, Elsevier, Cognitive Science, 2003

3- Jennifer McBride, Frédéric Boy, Masud Husain and Petroc Sumner, Automatic motor activation in the executive control of action, NCBI Resources, Frontiers in Human Neuroscience, 2012

Dikkatin Doğası Üzerine II - On the Nature of Attention II

On the Nature of Attention II

Dikkatin Doğası Üzerine II

Ali Rıza SARAL

Contact:

Arsaral((at))yahoo.com

[Resume]  http://alirizasaral.blogspot.com.tr/2014/10/about-composer.html

DEFINITION OF ATTENTION [1]

DİKKATİN TARİFİ [1]

Paying attention includes both focusing and some concentration. We first focus and limit the area of attention and then concentrate, increase the binding depth somewhat  [7].

Dikkat etmek hem odaklanmayı hem de konsantre olmayı içerir.  Dikkat ederken önce odaklanır, alanı sınırlar sonra da bir miktar konsantre oluruz [7].

Focusing is the limitation of the area that we see under mental control and inhibition of the area outside.  The size of the focus describes a physical area whereas signifies a relational/logical depth [8].

Odaklanmak baktığımız alanın genişliğinin muhakeme güdümünde değiştirilmesi, genişliğinin sınırlanması, dışarıda bırakılan alanın yasaklanması.  Odağın genişliği görsel olarak fiziksel bir alan ifade ettiği gibi soyut olarak ta ilişkisel/mantıksal derinlik ifade eder [8].

Concentrating is the increasing of the binding operation during seeing.

Konsantre olmak/yoğunlaşmak görme sırasındaki bağlama/ilişkilendirme işleminin derinliğinin arttırılmasıdır.

Attention window is the area [6], details of which contents are binded with their meanings.  We see the objects that are in the frame at which we focus our attention.

Dikkat penceresi[6],kapsadığı alan içindeki ayrıntıların, anlamları ile bağlandığı/ilişkilendirildiği alandır.  Biz dikkat ettiğimiz çerçeve içindeki nesneleri görürüz.

CREATION OF ATTENTION

DİKKATİN OLUŞUMU

Attention is formed either automatically or by will.  A sudden external cue may cause unvoluntary focusing. Or in another case attention may be focused by volition. 

Dikkat otomatik olarak ya da irade ile toplanır.  Ani bir dış uyarı bilinç ve istek dışında odaklanmaya neden olur.  Ya da irade ile bilinçli olarak dikkat toplanır.

The concentration part of attention may activate action schemas/recipes from procedural memory.  Otomatic trigging of attention has an aspect of response time duration.

Dikkatin konsantrasyon kısmı süreçsel bellekten eylem şemaları / planlarını harekete geçirebilir.

The response time to automatic trigging depends on the awakeness / alertness of the person.  This is called salience.  Salience depends on the things eaten OR drank by the operator.

Otomatik tetiklemeye yanıt süresi kişinin uyanıklık / alarm durumuna bağlıdır.  Buna algısal belirginlik denir.  Algısal belirginlik yenilen veya içilen şeylere göre değişir.

SUSTAINING OF ATTENTION

DİKKATİN SÜRDÜRÜLMESİ

Attention window [6]  that is being focused requires the things/activities to be processed faster than any other processes in the brain[2].  The difficulty of tasks that specially require to be done slowly is somewhat more because of sustaining the attention without any mistakes.

Odaklanılan dikkat penceresi[6] içindeki nesne/faaliyetlerin beyindeki diğer tüm süreçlerden daha hızlı işlenmesini gerektirir[2]. Yavaş yapılan zor işlerin özellikle güçlüğü biraz da dikkati hatasız sürdürmekten kaynaklanır.

The sustaining of attention is supported by motivation.  Motivation is obtained by the secretion of the dopamin hormone in the brain.

Dikkatin sürdürülmesini motivasyon/şevk sağlar.  Motivasyon beyin içinde dopamin hormonunun salgılanmasına dayanır.

RELEASE OF ATTENTION

DİKKATİN DAĞILMASI

An important discrepancy in the modern education is that, it promotes motivation but it does not teach what should be done when its necessity ends.

Günümüzde modern batı eğitiminin önemli bir eksikliği dikkati sürekli teşvik etmesi fakat dikkatin gerekliliği  bitince ne yapılacağını öğretmemesidir.

Sustaining the attention for long durations may cause the accumulation of high dopamin levels.  Stress causes the secretion of norepinephrine hormone.  The processes of the stress and norepinephrine hormones are related.  Brain reduces the secreted dopamin levels through a reuptake process.  If the reuptake mechanism does not work, norepiephrine cholestol interaction begins to destroy various brain cells.

Dikkatin sürdürülmesi uzun süreli işlerde yüksek miktarda dopamin [3] birikmesine neden olur.  Stress Norepinephrin hormonu salgılanmasına neden olur.  Stress ve motivasyon hormon süreçleri ilişkilidir. Beyin fazla olan dopamin miktarını dopamin geri alma süreci ile azaltır.  Fakat bu eğer gerçekleşmezse, Norepinephrine cholestol interaction ile beyin hücreleri zarar görmeye başlar. 

Release of attention is a process as important as focusing it.  Not to do anything at the end of a task may not reduce the accumulated dopamin much.  It is advised to do something similar but lighter than the main task.  Dopamin reuptake is greater in case of  a slow and lighter task than doing nothing.

Dikkatin değılması en az dikkat toplamak kadar önemli bir süreçtir.

İş bitince hiç bir şey yapmamak biriken dopamini pek azaltmayabilir.  Tavsiye edilen, hafif fakat kafa işleten ya da yapılmış işe benzer bir iş yapmaktır.  Çünkü dopamin geri alımı, yavaş ve hafif bir iş yaparken, hiç iş yapmamaya göre daha yüksek gerçekleşir.

THE NATURE OF ATTENTION

DİKKATİN TABİATI

Divided Attention is doing two things at the same time, like driving and listening to the radio.  When the traffic gets difficult to manage, the music is automatically not heard.

Bölünmüş dikkat[4] aynı anda iki işi birden yapmaktır.  Örneğin araba sürerken radyo dinlemek gibi.  Trafik zorlaştığında otomatik olarak radyoyu duyma süreci durur. 

We  can do seven plus minus two things at the same time. The short term memory and various buffers can hold information related to different tasks at the same time provided that they are not too big.  The working memory manages the whole of the memory and it is unique.  If short term memories are too loaded the working memory management is overloaded, than the tasks other than the main task are stopped.  Also, if subsidiary tasks increase their load gradually, they may reduce the resources of the most important task.

İnsan beyni aynı anda en çok yedi artı eksi iki işlemi yapabilir[5].

Belleğimizin kısa dönem kısmı ve çeşitli bellek tamponları farklı işlere ilişkin bilgileri çok büyük olmamak şartı ile aynı anda tutabilir.  Belleğin bütününü yöneten çalışma belleği ise tek mekanizmadır.  Eğer kısa dönem belleklere yüklenen işler çalışma belleği yönetimini aşırı yüklerse kaçınılmaz olarak en önemli iş dışında olanlar devreden çıkar.  Ayrıca, yan süreçler farkında olmadan giderek artan yük getirirlerse bu yük önemli olan ana sürecin imkanlarını azaltır.

Focusing takes selected things into the attention window and excludes the others.  The existence of excluded things may be forgotten afte the necessity for attention ends.  Excessive focusing may cause forgetting in the lack of situation awareness.

Odaklanma yapısı gereği belirli şeyleri dikkat penceresi içine alır diğerlerini ise dışarda bırakır.  Dikkatin gerekliliği kalktığında geçmişte dışarda bırakılmış olan şeylerin varlığı unutulabilir.  Fazla odaklanma, durum farkındalığı(situation awareness) yokluğunda tehlikeli unutkanlıklara yol açabilir.

REFERENCES

KAYNAKLAR

[1]  Stanford Encyclopedia of Philosophy, “Attention” ,  Sep 1, 2017

[2] Baars,Franklin, “Architectural Model of conscious and unconcious brain function: Global Workspace Theory and IDA”,  Science Direct 2007 

[3] Sarah-Nena-Koch ,  “Neurotransmitters—an Introduction”

http://mybrainnotes.com/serotonin-dopamine-epinephrine.htmlPsychological

[4] Michael W. Eysenck ,‎ Mark T. Keane , Cognitive Psychology: A Student's Handbook

 

[5] George A. Miller , the American Psychological Association Vol. 101, No. 2, 343-352

“The Magical Number Seven, Plus or Minus Two Some Limits on Our Capacity for Processing Information”, Harvard University

[6] Ali R. SARAL, Attention window and Situation Awareness,

http://largesystems-atc-en.blogspot.com.tr/2015/12/attention-window-and-situation-awareness.html

[7] Ali R. SARAL, Dikkat, Odaklanma, Konsantre Olma,

http://largesystems-atc.blogspot.com.tr/2017/12/dikkat-odaklanma-konsantre-olma.html

[8] Ali R. SARAL, Polymorphic Focus,

http://largesystems-atc.blogspot.com.tr/2017/11/polymorphic-focus.html