Monday, November 17, 2014

Özerklik - Limited Alleatory

Limited Alleatory – Sınırlı Rasgelelik müzikte kullanılan biir tekniktir.  Besteci icracının kullanacağı ses unsurlarını bir küme içinde belirler, icracı eserin bu bölümüne gelince kendi keyfine göre bu unsurlardan seçtiklerini çalar.  Tıpkı bir lokantada menüden istediğinizi seçip ısmarlamanız gibi...  Lokanta salonu bir çok masada rasgele süreçlerin çalıştığı karışık bir sistem gibidir.

Teknik olarak kullandığımız sistemlerde de aynı şey geçerlidir.  Bilgisayara bir hard disk – kalıcı bellek eklendiğinde, bilgisayar hard dik kontrol ünitesine belirli bir komut ve yazılması gereken bilgiyi nakleder ve ondan sonrasına karışmaz.  Kalıcı bellek bilgiyi kalıcı olarak saklamak işini kendi keyfine göre, kendi özerkliği içinde halleder.

Bir unsur da, tıpkı bir lokantada olduğu gibi, müşterilerin menüde ya da hizmet kalitesinde eksik buldukları unsurları lokanta yönetimine iletebildikleri bir istek kutusu gerekliliği, sistemin iyileşmesine yönelik iletişim kanalları.

Doğada var olan canlı, cansız bütün sistemlerde karışıklık arttıkça, bütünü oluşturan unsurlar arasında iş bölümü ve özerklik kullanımı artar.  Örneğin vücudumuzu oluşturan sinir sistemi, dolaşım sistemi vb. Kompleks-karışık ve büyük sistemler bütünün enerjisini daha rasyonel kullanmak, ve governance-yönetilebilirliği arttrmak için özerkliği kullanmak zorundadır.

Özerklik unsurunu kullanan bir sistemin başarısı, ksımlar arasındaki arayüzlerin çok açık ve doğru belirlenmiş olmasına bağlıdır.  Restoran örneğine dönersek, eğer menüde yazan bir yemek mutfakta yok ise garson gelir ve ‘malesef bu yemek yok der, özür diler’.

Bir başka unsurda, lokantada herkesin lurallara uymasını sağlayan ‘ortak bir consensus’ ile bu consensus uygulayabilen ‘güç’ olmasıdır.  Örneğin, yemekten memnun olmayan, ya da sarhoş olan bir müşterinin kurallar uyması, diğer müşterilerin sessiz onayına ve garsonların yumuşak-sert tavırlarına bağlıdır.

Özerklik kullanılması, ana kısımın gücünün kaybolması, bir zayıflık şeklinde değerlendirilebilir.  Aslında karışık sistemlerde özerklik kullanımından kaçınmak, bunu organize edebilecek ve sıkı bir disiplinle uygulayabilecek beceri ve gücün, organizasyon ve governance-yönetebilme eksikliğinin belirtisidir.

Sorun sistemdeki gücün doğru tanımlanmasıdır.