Acil Durumda
Kontrastın Rolü
The Role of Contrast in Emergency
by Ali Riza SARAL
Collins’in
Sözlüğüne göre “Kontrast, karşılaştırdığınız sırada belirgin olan iki şey
arasındaki büyük farktır”.
According to Collins' Dictionary "A contrast is a
great difference between two or more things which is clear when you compare
them".
Kontrast bir
algılama şeklidir. Kontrast, değişikliğin algılamamızda oluşturduğu
etkidir. Eğer bu değişiklik, büyüklüğü
ile oranlandığında çok kısa bir zaman ya da uzay aralığını kaplıyorsa biz onu
kontrast olarak algılarız.
A contrast is a form of perception. Contrast is the effect of change in our
perception. If this change takes a short
span of time or space in proportion to
its size we perceive it as a contrast.
Bir şimşek
karanlık içinde ani ve güçlü bir parlak ışık oluşturur. Ani bir umutsuzluk çığlığı
ondan önce gelen matem ortamı ile kontrast oluşturur. Kontrastın sanatsal kullanımına Verdi
Requiem’de şahit olabilirsiniz. Verdi
eserlerinde kontrastın beceri ile kullanımında ustadır.
A lightening produce sudden and strong light in
darkness. A sudden shout of dispair
contrasts with previous grief mood. In
fact, contrast has various uses in our lives.
You can witness the artful use of contrast in Verdi's Requiem. Verdi is a master of managing contrast
skillfully in his many works.
Verdi
dinleyicilerin matem tutmasına destek olacak şekilde kontrastı kullanır. Birbiri ile kontrast eden unsurlardan oluşan
bir dönemden sonra sakinliğin çökmesini sağlar
Bu, izleiyicilerin algılamasının normale dönmesini sağlar. Sonra aniden, bir kaç saniye içinde en yüksek
ses gürlüğü seviyesini patlatır.
Verdi uses contrast to help mourning of the audience. He
does not use contrast continuously. He
settles down calmness after a period of contrasting elements. This helps the perception of the audience to
return to normal. Then suddenly, in a
few seconds he blasts out the highest loudness.
Biz
duygularımızla ve aklımızla algılarız. Duygusal
işleyiş muhakemesel olandan daha hızlıdır. Ani bir kontrast ilk önce duyguları
tetikler. Duygular bir kere tetiklenince
bir döngü halinde yine duyguları tetiklerler( panik, şok). Daha önce öğrenilmiş
olan otomatik işlemler, çalışmaya başlamak için gerekli zamana sahip olamazlar.
We perceive emotionally and cognitively. Emotional processing is faster than
cognitive. A sudden contrast triggers
emotions first. Once emotions take control they trigger themselves recursively(panic,
shock). Automatic processes which are
learned in trainings previously do not have time to work.
Büyük kontrastlar
içeren acil bir durumda, otomatik işlemlerin ve daha sonraki muhakemesel
yaklaşımın, kontrolü ele alabilmesi için sakin bir şekilde tepki göstermek
hayati önemdedir.
In an emergency situation where there is probably large
contrasts it is vital to react calmly so that automatic processes and further
cognitive approach take over control.
Acil durumda
çabuk tepki göstermek .....’salience’(uyanıklık) ‘a bağlıdır. Pilot, operator, kontrolör tarafından
geliştirilen ve canlı tutulan uyanıklık(salience)’ın sağlıklığı üzerinde
düşünülmesi gerekir. Nasıl bir
kontrolörsünüz? tepkisel, sakin, duygusal, mantıksal???
Being able to react quickly in emergency depends on
'salience'. Contrast increases salience
also. The health of salience developed
and maintained by a pilot, operator, controller may need to be pondered
upon. What type of a controller are you?
reactive, patient, emotional, logical???
Ali Riza SARAL
