Durum Farklılığı Nasıl Oluşturulur?
How is Situation Awareness Created?
1-
Niyetlerinizi ve
görev-listenizi belirleyiniz.
You
must set your intentions and task-list.
2-
Görev listenize göre
hedeflerinizi belirleyiniz.
You
must set your goals according to your task-list.
3-
Periodik olarak
çalıştırılacak prosedürü net bir şekilde tanımlayınız.
You
must clearly identify the procedure to be executed periodically.
4-
Bu prosedür basit ve kendi
içinde bir bütün olmalıdır.
This
procedure must be simple and homogenous.
5-
İlk defasında bilinçli
olarak (dikkatle) bu prosedürün otomatik çalışmasını başlatınız.
You
must initiate the automatic execution of this procedure by executing
the
first time consciously(with attention).
6-
Bir sönme süresinden sonra
otomatikliğin kendiliğinden biteceğini unutmayınız. Bu otomatik süreci arada
sırada güncellemelisiniz çünkü bir sönme süresi sonunda isteğiniz dışında
durur.
Do
not forget that after a decay period of time automaticity will end. You have to
update this automatic process once in a while as it stops involuntarily after a
decay period.
7-
Eğer başka nedenlerle aşırı dikkat gerekirse otomatiklik kaybolabilir. Bu durumda otomatikliği yeniden başlatmanız
gerekir.
If excessive
attention is required for other reasons automaticity may be lost. You have to
reinitiate the automaticity in this case.
8-
Zor durumlarda, prosedürü
bilinçli çalıştırmak için bölünmüş dikkat kullanabilirsiniz.
In
cases of difficult situations, you may use divided attention to use conscious execution
of the procedure.
9- Dikkat ettiğiniz ikinci olayın kapanışını veya farkındalığın
kaybolduğunu ikincil görevin kapanışının doğası gereği farketmeyeceğinizi
unutmayınız[1].
Do
not forget that you will not notice the closure of the secondary attended event
or the disappearence of awareness due to the nature of the closure of the
secondary task[1].
BİR
ÖRNEK:
Otomobil sürerken
arka(orta) aynanın kullanımı.
Using
the rear mirror during driving a car.
1-
Arabanızın arkasındaki
arabaların davranışlarının farkında olmak istiyorsunuz.
You
want to be aware of the behaviour of cars behind your car.
2-
Arabınıza yakın, arka
pencereden görülen herhangi bir hareketi fark etmek istiyorsunuz.
You
would like to notice any movement at the rear window that is close to your car.
3-
Arka aynada beliren bu
hareket bilincinizde aniden ortaya çıkmalı ve otomatik olarak fark etmenizi
sağlamalı.
This
movement appearing at the rear mirror should popup to your consciousness and make
you notice automaticly.
4-
Bu uyarı, sizi arabanın
önündeki görüntüyü kaybetmeden, arka aynaya çok kısa bir bakışla baktırmalı.
This
should make you look at the rear window with a very short look without losing
the view in the front of the car.
5-
Arka aynaya bir defa
bilinçle bakarak bu prosedürü başlatmalısınız.
You should initiate this
procedure by looking at the rear mirror once.
6-
Bu otomatik süreci arada
sırada güncellemelisiniz çünkü bir sönme süresi sonunda isteğiniz dışında
durur.
You
have to update this automatic process once in a while as it stops involuntarily
after a decay period.
7-
Eğer arabanın önünde bir şey ya da araba
içinde derin konularda bir sohbet gibi başka durumlar nedeni ile aşırı dikkat
kullanılırsa otomatiklik kaybolabilir. Arka aynaya bir kere bakarak süreci
yeniden başlatmanız gerekir.
If
excessive attention is used for other cases, such as something in the front or
somebody talking deep subjects in the car, automaticity may be lost. You have to reinitiate the process again,by
looking once at the rear mirror.
8-
Zor durumlarda bölünmüş
dikkat kullanarak, arka aynayı sık sık kontrol edebilirsiniz ve aynı zamanda
arabanın önüne bakabilirsiniz.
In
difficult situations, you can check the rear mirror frequently and look at the
front of the car at the same time using divided attention.
9-
Bölünmüş dikkati veya
farkındalık otomatikliğini kullanırken, arabanın arkasındaki durumun
farkındalığını kaybettiğinizi hissetmeyeceğinizi unutmayınız.
Do
not forget that you will not notice you have lost the awareness of the
situation at the behind of the car in case of using divided attention or
awareness automaticity.
REFERENCES:
[1]
Saral, Ali R., ‘Closure of the Secondary Task’, (2018)
